گاهی اوقات لازمه تا افراد یا اجسام مختلف توی محیط‌های مختلف جابجا بشن. بالابر وسیله مهم و کاربردی هستش که برای جابجایی فرد یا اجسام مختلف مورد استفاده قرار میگیره. حالا اینکه دقیقا به چه صورت کار میکنه، چه مدل‌هایی داره و کاربردش چیه موضوعاتیه که توی این مطلب به صورت مفصل در موردش صحبت می‌کنیم. اگه شما هم قصد خرید بالابر دارید ولی نمی‌دونید دقیقا چه مدلی باید انتخاب کنید، تا انتها با ما باشید.
بالابر چیست؟
بالابر همون‌طور که از اسمش پیداست یه وسیله مهم و کاربردیه که برای بالابردن هرچیزی که فکرشو می‌کنید استفاده میشه. این وسیله هم میتونه انواع مختلف بار و هم افراد رو در ارتفاع‌های مختلفی بالا ببره. البته انواع مختلفی داره که هرکدوم مکانیزم خاصی دارن.
نکته مهمی که وجود داره اینه که بالابر با چرثقیل و لیفتراک فرق داره و کاربرد هرکدوم متفاوته. این وسیله توی خونه، کارخونه، باغ‌ها و هر محیطی که نیاز به بالابردن فرد یا وسیله‌ای باشه کاربرد داره. بالابرها وسایل خیلی کاربری هستن که بدون اونها انجام بسیاری از کارها سخت و غیرممکنه.
مهم‌ترین اجزای بالابر
بالابرها با توجه به نوع ساخت اجزای متفاوتی دارن اما برخی از این اجزا برای تمام مدل‌ها ثابتن. موقع خرید بالابر با توجه به نوع کاربرد به اجزای تشکیل دهنده اون نیز توجه داشته باشید. در ادامه برخی از اجزای موجود در نمونه‌های مختلف بالابر رو معرفی می‌کنیم.
موتور: اصلی‌تر بخش تمام بالابرها، موتور بالابره. این بخش نیروی لازم برای چرخش درام و حرکت بالابر رو فراهم میکنه. البته بعضی از مدل‌های بالابر موتور ندارن اما اکثر مدل‌های برقی دارای موتور بوده و با سرعت بیشتری کار میکنن.
چرخ دنده: چرخ دنده نیرو رو از موتور میگیره و اون رو تبدیل به نیروی کششی میکنه. دستگاه با کمک این نیروی کششی میتونه هر جسم سنگینی رو بکشه.
سیم: کابل محکمی که دور قرقره پیچیده میشه، طولش متغیره و برای کشش میز استفاده میشه.
درام: قطعه‌ای دایره‌ای شکل که سیم به دور اون پیچیده میشه.
معرفی انواع بالابر از نظر مکانیزم ساخت
از نظر مکانیزم ساخت بالابرها به پنج دسته تقسیم میشن:
بالابر برقی
پرکاربردترین بالابر در صنعت نوع برقی اون هستش که نیروی لازم برای جابجایی رو از طریق برق تأمین میکنه. از ریل‌های متحرک دستی یا برقی برای مسیرهای طولانی استفاده میشه. دکمه‌های مختلفی روی بالابر برقی تعبیه شده که به راحتی بالابر در جهت‌های مختلف حرکت کنه.
بالابر دستی
بالابر دستی موتور نداره و با نیروی دست باید از اون استفاده کنید. از بالابر دستی برای ارتفاعات بالا استفاده میشه اما تحمل وزن پایینی دارن.
بالابر پنوماتیک
بالابر پنوماتیک که بهش بادی هم گفته میشه، سرعت بالا و وزن کمی نسبت به مدل‌های دیگه داره. بیشتر برای محیط‌های مرطوبی که احتمال برق گرفتگی وجود داره، از بالابر پنوماتیک استفاده میشه. از هوای فشرده برای تأمین نیرو استفاده شده و با مکانیزم باد کار میکنن. خرید بالابر پنوماتیک معمولا واسه محیط‌های مرطوب توصیه میشه.
بالابر هیدرولیکی
یکی دیگه از پرکاربرترین مدل‌های بالابر، بالابر هیدرولیکی هستش که برای جابجایی نفر هم استفاده میشه. تأمین نیروی مورد نیاز بالابر هیدرولیکی از طریق جریان سیال پرفشاره، طراحی ساده و راندمان بالایی داره.
بالابر گاردانی
بالابر گاردانی از طریق گاردان متصل به جعبه دنده نیروی مورد نیاز خودش رو تأمین میکنه.
دسته‌بندی بالابر اساس مکانیزم بالابری
بالابرها بر اساس مکانیزم بالابری به چند دسته تقسیم میشن:
هیدرولیکی: در این وسیله از جک و یونیت هیدرولیکی برای ایجاد نیروی موردنیاز حرکت استفاده میشه. بالابرهای هیدرولیکی بیشترین ایمنی رو در بین انواع مختلف مکانیزم دارن.
سیم بکسلی: این نوع بالابرها از کانیزم سیم بکسل و وینچ استفاه میکنن. این مدل امنیت پایین‌تری دارن و باید از سیم بکسل‌های دوبل برای اونها استفاده بشه. به دلیل امکان سقوط یا گیر کردن لباس و وسایل در لابه لای سیم بکسل خطرناکن. این مدل برای جابجایی نفر استفاده نمیشه.
کابلی: در این مدل برای حرکت سکو از کابل و وینچ استفاده میشه. این مدل ایمنی کمی دارن و معمولا بیشترین حادثه بالابرها برای این مدل اتفاق میفته. بهتره که برای جابجایی نفر استفاده نشه.
هیدرولیکی-سیم بکسلی: این مدل ترکیبی از دو مدل هیدرولیکی و سیم بکسلی گفته شده است. ایمنی این نوع بالابرها نیز بیشتر است.
معرفی انواع بالابر بر اساس قابلیت حرکت
بالابرها رو بر اساس قابلیت حرکتشون به دو دسته مهم تقسیم میکنن. این دو دسته به بالابرهای ثابت و متحرک نامیده میشن.
بالابرهای ثابت
دسته اول که بهشون بالابر ثابت میگن کاربرد زیادی دارن و برای جابجایی توی محل‌های مختلفی به کار میرن. کاربرد این نوع بالابر اینه که به عنوان بالابر توی کارخونه‌ها و انبارها، بالابرهای پارکینگی برای جابجایی خودرو، جابجایی اقلام توی فروشگاه‌ها و کاربردهای خیلی زیادی استفاده میشه.
بالابرهای ثابت هیدرولیکی خودشون چند مدل مختلف به نام آکاردئونی، جک عمودی، مفصلی، کابلی، سیم بکسلی و گاهی اوقات نیز ترکیبی دارن. اگه به این بالابرها یه اتاقک با حفاظ و سیستم‌های ایمنی اضافه بشه، به عنوان بالابر نفربر هم استفاده میشه.
توی خیلی از محیط‌هایی که امکان نصب آسانسور وجود نداره یا هزینه راه‌اندازی آسانسور زیاده از این نوع بالابرها استفاده میشه. بهترین و ایمن‌ترین بالابر با این مکانیزم نوع آکاردئونی است. نوع کابلی هم معمولا خطرناک‌ترین بالابرهاست که اگه کابل قطع بشه برای فرد یا اشیائی که در حال جابجایی بودن مشکل زیادی به وجود میاد.
خود بالابرهای ثابت به چند دسته مهم تقسیم میشن:
- بالابرهای آکاردئونی: همان‌طوری که گفتیم این بالابرها ایمن‌ترین نوع بالابر ثابتن. بازوهای قیچی مانندی روی این دستگاه قرار گرفته که به کمک جک از همدیگه باز و بسته میشن. ویژگی این بالابرها اینه که فقط به صورت عمودی باز میشن. این نوع بالابر رو میشه روی یه ریل گذاشت تا توی مسیر خاصی جابجا بشه.
- بالابر جک مستقیم: بالابرهای جک مستقیم به صورتی ساخته میشن که جک مستقیم زیر میز بار قرار میگیره. از نظر ایمنی و ظرفیت بعد از مدل آکارئونی توی رتبه دوم قرار میگیره. از بالابر جک مستقیم توی مغازه‌ها و فروشگاه‌های مختلف استفاده میشه. اگه بخواید از این مدل بالابر برای جابجایی نفر استفاد کنید باید اول براش یک کابین امن نصب کنید.
- بالابر کابلی یا سیم بکسلی: در بالابر کابلی یا سیم بکسلی یک موتور قوی با کمک یک کابل یا سیم بکسل سکوی بالابر رو جابجا میکنه. این نوع بالابر هم ظرفیت کمی داره و هم خیلی خطرناکه. به همین دلیل هم باید هر روز از نظر ایمنی بررسی بشن و هم اینکه هیچوقت برای جابجایی نفر ازش استفاده نشه.
- بالابر هیدرولیکی-سیم بکسلی: نحوه کار این نوع بالابر به این صورت است که جک هیدرولیکی سیم بکسل یا کابل رو حرکت داده و نیروی موردنظر به کمک سیم بکسل یا کابل به میز کار منتقل میشه. توصیه میشه از این بالابرها برای حمل نفر استفاده نشه.
- بالابر بوم لیفت ثابت: بالابر بوم لیفت نوعی از بالابر ثابته که علاوه بر مسیر عمودی میتونه توی مسیر افقی هم حرکت کنه. این نوع بالابر ظرفیت کمی داره و بیشتر هم برای حمل نفر استفاده میشه.
بالابر متحرک
بالابر متحرک که بعضی وقتا بهش Man lift میگن برای جابجایی نفر ساخته و طراحی شده. این مدل بالابر به صورت چرخ‌دار ساخته شده و راحت توی فضاهای مختلف جابجا میشه. بالابر متحرک ایمنی بالایی داره و افراد میتونن برای کارهای مختلفی از اون استفاده کنن. بالابرهای متحرک هیدرولیکی دو دسته‌ان:
بالابر با دسترسی عمودی
نوعی از بالابرهای متحرک که فقط میتونن به صورت عمودی جابجا بشن و تا ارتفاع‌های مختلفی بالا برن. مدل هیدرولیکی آکاردئونی در بین این بالابرها بیشترین استفاده رو داره. بعد از اون مدل نفربر ریلی و عمودبر هم نمونه‌های پرکاربرد هستن.
مکانیزم استفاده شده توی این بالابرها متفاوته و علاوه بر استفاده ایمن باعث صرفه‌جویی در وقت و هزینه میشن. از بین بالابرهای هیدرولیک سیار، بالابر نفربر هیدرولیکی که دارای دسترسی عمودی است دارای کمترین هزینه بوده و گزینه مناسبی به شمار می‌رود.
بالابر با دسترسی افقی
بالابرهای دسترسی افقی رو بوم لیفت میگن. این مدل علاوه بر حرمت عمودی به صورت افقی هم میتونن جابجا بشن. به همین دلیل لازم نیست دقیقا در زیر محل موردنظر قرار بگیرن. این نمونه بالابر هم مدل‌های مختلفی داره. به عنوان مثال برخی از اونها روی ماشین‌ها یا کامیون‌ها نصب میشن. بعضی دیگه خودشون حرکت میکنن. یکی از مکانیزم‌هایی که توی این نوع بالابرها استفاده میشه به این صورته که بازوها به صورت مفصلی به هم وصل شده و به کمک نیروی هیدرولیکی حرکت میکنن.
مدل‌های مفصلی تقریبا قدیمی محسوب میشن و بیشتر برای ارتفاع‌های کمتر کاربرد دارن. مدل دیگه با مکانیزم تلسکوپی کار میکنن. جدیدترین مدل هم مفصلی-تلسکوپیه که به صورت ترکیبی هر دو بازو رو داره. قدرت این مدل بیشتره و برای کار توی شرایط سخت مناسبه.
تا اینجا به طور مفصل در مورد دسته‌بندی‌های مختلف بالابر صحبت شد. اما همان‌طوری که می‌دونید بیشتر از 90 درصد بالابرهایی که توی کشور ما استفاده میشن، بالابر هیدرولیکی هستن. به همین دلیل در ادامه می‌خوایم توضیحات مفصل‌تری در مورد این نوع بالابر ارائه بدیم.
بالابر هیدرولیکی
در بالابر هیدرولیکی از نیرو هیدرولیک استفاده میکنن به همین دلیل ضریب ایمنی خیلی بالایی داره. برای طراحی و ساخت این نوع بالابر از اجزای متحرک کم‌تری استفاده میشه تا طراحی ساده‌تری داشته باشه و همین باعث افزایش راندمان بالابر میشه. هزینه خرید بالابر هیدرولیکی کمه، فضای کمی اشغال میکنه و کمتر دچار خرابی قطعات میشه. اکثر بالابرهایی که توی صنعت، فروشگاه‌ها، خانه‌ها و جاهای مختلف میبینین، بالابر هیدرولیکی‌ان.
بالابرهای هیدورلیکی کاربرد زیادی دارن و به دو شکل نفربر و باربر استفاده میشن. جالبه بدونید اکثر بالابرهایی که توی مغازه‌ها، فروشگاه‌ها، انبارها، محیط‌های مسکونی و … استفاده میشن نوع هیدرولیکی‌ان.
حالا بالابر هیدرولیکی پرکاربرد چطوری کار میکنه؟
اگه موتور بالابر هیدرولیکی روشن بشه بالابر به سمت بالا حرکت میکنه، اما اگه شیر برقی روشن بشه بالابر به سمت پایین حرکت میکنه. موتور شروع به چرخش میکنه، چرخش اون باعث حرکت پمپ هیدرولیک میشه و بعد روغن به سمت جک منتقل میشه تا پمپاژ انجام بشه و جک بره به سمت بالا. وقتی که برق وارد بالابر بشه، تخلیه روغن صورت میگیره و بالابر به سمت پایین حرکت میکنه.
چرا بالابر هیدرولیکی از نمونه‌های دیگر کاربردی‌تر است؟
این نوع بالابر انعطاف‌پذیری بسیار بالایی داره. خیلی ساده طراحی شده و امنیت بالایی هم دارهف به همین دلیل هم واسه نفر و هم جابجایی بار استفاده میشه.
قیمت خرید بالابر هیدرولیکی نسبت به نمونه‌های دیگه مناسب‌تره و خیلی راحت در زمان کم قابل راه‌اندازی در محیط‌های مختلفه.
مهم‌ترین اجزای بالابر هیدرولیکی
جک: یکی از بخش‌های خیلی مهم توی بالابر هیدرولیکیه که وظیفه انتقال روغن رو به پیستون بر عهده داره.
پاوریونیت: بخش مهمی در بالابر که نیرو موردنیاز برای حرکت رو فراهم میکنه.
کفی: کفی همون بخشیه که بار یا نفر بر روی اون قرار میگیره و با بالابر جابجا میشه.
راهنمای خرید بالابر
با توجه به توضیحات گفته شده برای خرید بالابر باید به نکات و موارد مختلفی توجه داشته باشید. به عنوان مثال قدرت، سرعت، ظرفیت تحمل، نوع استفاده از بالابر و موارد دیگه برای انتخاب بالابر مناسب اهمیت دارن. سرعت بالابر نباید بیش از اندازه زیاد باشه و قابلیت کنترل داشته باشه.
محیطی که قرار است بالابر مورد استفاده قرار بگیره هم مهمه. فروشگاه‌ها، کارخونه‌ها، محیط‌های صنعتی و … از بالابر استفاده میکنن که هر کدوم با توجه به نوع کاربری و نیاز باید نوع مناسب بالابر رو انتخاب کنن. قیمت بالابر با توجه به نوع اون تعیین میشه.
همان‌طور که گفته شد بالابر هیدرولیکی بیشترین کاربرد رو بین انواع مختلف بالابر داره. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله آشنایی کامل با بالابر هیدرولیکی را مطالعه کنین تا به طور مفصل در مورد این نوع بالابر اطلاعات کسب کنین.
سوالات متداول
تست۱
تست۱
تست۲
تست۲
مطلب جامعی بود مرسی