مخترع آسانسور کیست؟ اولین آسانسور در چه سالی و در کجا ساخته شد؟

آسانسور یکی از مهم‌ترین ابزارهای ساخته دست انسان در طول تاریخ است. این مقاله شما را با مخترع آسانسور و تاریخچه طولانی آن آشنا می‌کند.

بی‌شک، آسانسور وسیله‌ای مهم و اساسی در زندگی مدرن بشر محسوب می‌شود، زیرا در صورت نبود آن، رفت و آمد افراد و حمل اجسام سنگین دچار مشکل خواهد شد. شاید برای شما مهم باشد که بدانید مخترع آسانسور کیست و چه تاریخچه جذابی پشت اختراع این وسیله مفید پنهان شده است. ما در این مقاله قصد داریم به تاریخچه آسانسور و دلایل اختراع اولین آسانسور نیز بپردازیم. پس با مطالعه ادامه مطلب، همراه ما باشید.

تاریخچه آسانسور اولیه تا به امروز بصورت اجمالی

اگر بخواهیم به صورت اجمالی تاریخچه آسانسور را از ابتدا تا امروز تعریف کنیم، باید بگوییم که تاریخچه آسانسور به چند صد سال قبل از آغاز میلاد مسیح بازمی‌گردد. آسانسورها ابتدا با نام «بالابر» در بین مردم شناخته می‌شدند. این بالابرها از طریق نیروی حیوانات، انسان (نیروی دست) یا گاهی اوقات از طریق سازوکارهای هدایت آب حرکت می‌کردند.

استفاده از مدل آبی آسانسور، در اوایل قرن سوم میلادی شروع شد. به بیان دقیق‌تر، ویتروس، معمار رومی، نام وسیله‌ای را در سال 236 قبل از میلاد مسیح در گزارش خود ثبت کرد که توانایی جابه‌جایی اجسام سنگین را داشت. وی در تکمیل گزارش خود، بیان می‌کند که این وسیله از طریق قرقره، بار و اجسام را نیز جا‌به‌جا می‌کند. کمی دورتر از روم باستان، مصری‌ها جهت ساخت هرم‌ها از بالابر استفاده می‌کردند. گویا براساس گزارش‌های ویتروس، ارشمیدس نخستین بالابر را اختراع کرده است که قادر بوده تعداد محدودی از افراد را نیز حمل کند.

تاریخچه آسانسور بسیار طولانی و پراکنده است و شما تنها با تکیه بر یک مقاله یا گزارش، نمی‌توانید به طور کامل از اختراع اولین آسانسور، اطلاعاتی موثق به دست بیاورید. به عنوان مثال، در سال 1000 میلادی، المرادی در کتاب اسرار خود به دستگاهی اشاره می‌کند که عملکردی شبیه بالابر دارد و نیروی دشمن از آن برای حمل سلاح جنگی جهت تخریب قلعه‌های حکومت اسلامی استفاده می‌کرده است.

پادشاه لوئی شانزدهم دستور ساخت بالابری جهت جا‌به‌جایی افراد صادر کرد که بعدها این بالابر با نام «صندلی پرنده» در قرن هجدهم میلادی شناخته شد. با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، انسان بالاخره توانست در سال 1793، نخستین آسانسور مجهز به فنر و پیچ را بسازد. این آسانسور توسط ایوان کولیبین ساخته و در کاخ زمستان نصب شد. ساخت این آسانسور، گام بلندی در تولید آسانسورهای امروزی تلقی می‌شود. بسیاری از افراد طرح آسانسور مذکور را نقطه آغازین تولید آسانسورهای امروزی می‌دانند. در دوره صنعتی، آسانسورهای مجهز به نیروی بخار به تولید انبوه رسیدند، زیرا این آسانسورها، قابلیت حمل حجم زیادی از کالاها به معادن و کارخانه‌ها را داشتند. سپس برتون و هومر، بالابری پیشرفته در شهر لندن احداث کردند که به مرور زمان به یک جاذبه گردشگری تبدیل شد. مهم‌ترین مقطع اختراع آسانسور مدرن به اواسط قرن نوزدهم برمی‌گردد که فردی در آمریکا توانست بی‌خطرترین و امن‌ترین آسانسور را تولید کند.

«تصویری از ارشمیدس که به عنوان اولین مخترع آسانسور شناخته می‌شود.»

مخترع آسانسور کیست؟

آسانسور وسیله حمل و نقل عمودی است و نخستین مخترع آسانسور برخلاف نظر بسیاری از تاریخ‌‌شناسان، اتوود، دانشمند و ریاضی‌دان بزرگ بود. اتوود ماشینی را اختراع کرد که نام خودش را روی آن گذاشت. این ماشین از دو وزنه تشکیل شده بود که از طریق یک نخ به هم متصل می‌شدند و سپس روی قرقره بالا و پایین می‌رفتند. طرح ابتدایی اتوود مورد توجه بسیاری از معماران قرار گرفت و به نوعی نخستین آسانسور به شکل مدرن براساس این طرح تولید شد.

البته آسانسور اتوود خیلی هم شبیه آسانسورهای امروزی نبود. در سال 1854، یک دانشمند آمریکایی به نام الیشا اوتیس، اولین آسانسور با ترمز اتوماتیک را ساخت؛ یعنی مثل آسانسورهایی که امروزه می‌شناسیم، با پاره شدن احتمالی طناب آسانسور، ترمزهای خودبه‌خود فعال می‌شدند و کابین سقوط نمی‌کرد. همین موضوع باعث شده که در بسیاری از منابع، از اوتیس به‌َعنوان مخترع آسانسور مدرن یاد کنند.

دلیل اختراع آسانسور چه بود؟

سازندگان و معماران تاریخ باستان، مدت‌ها برای ساخت ابزاری جهت حمل و نقل بارها، طرح‌هایی ارائه دادند. اجرای بسیاری از طرح‌های آن‌ها با شکست مواجه شد. آن‌ها بالاخره در مقطعی از تاریخ توانستند وسیله‌ای مهم با نام «پله» اختراع کنند. پله به عنوان ابزاری مهم برای جا به جایی افراد و بار شناخته می‌شد، اما به مرور زمان، جا به جایی افراد و اجسام سنگین به مقاطع بالاتر از طریق پله امکان‌پذیر نبود. با گسترش ساختمان‌ها و ساخت بناهای بلند، معماران به ساخت ابزاری با نام «بالابر» روی آوردند که توانایی جا به جایی افراد و اجسام سنگین را به صورت عمودی داشته باشد. با استناد به گزارش‌های ثبت شده در دانش‌نامه بریتانیکا، از ارشمیدس به عنوان اولین مخترع آسانسور یاد می‌شود.

«اولیشا اوتیس، مخترع آسانسورهای امروزی»

اولین آسانسور در چه سالی ساخته شد؟

اولین آسانسور در سال 236 قبل از میلاد توسط ارشمیدس ساخته شد. اما نخستین آسانسور مدرن، امن و بی‌خطر در سال 1854 توسط اولیشا اوتیس اختراع شد. اولین آسانسور برقی هم در سال 1880 توسط ورنر فون زیمنس آلمانی اختراع گردید. تاریخ دقیقی پیرامون اولین آسانسور ساخته شده در ایران وجود ندارد، هرچند با استناد به اطلاعات منتشر شده، نخستین آسانسور ایجاد شده در ایران به زمان حکومت قاجار بازمی‌گردد. اولین کارخانه آسانسورسازی در شهر صنعتی البرز قزوین در سال 1350 احداث شد. صنعت آسانسور پس از انقلاب اسلامی ایران، مسیر پیشرفت قابل توجهی را نیز طی کرده است.

اولین آسانسور در کجا ساخته شد؟

همان‌طور که گفتیم، اولین آسانسور به شکل طرح امروزی توسط دانشمندی بزرگ با نام اوتیس در ایالات متحده آمریکا اختراع شد. وی در سال 1854، با یک اختراع ساده توانست نام خود را به عنوان نخستین سازنده آسانسورهای مدرن و بی‌خطر، در تاریخچه آسانسور ثبت کند. آسانسور ساده‌ای که اوتیس طراحی کرده بود، چرخ ضامن داری بود که در صورت پاره شدن سیم نگهدارنده کابین، اتاقک به طور کامل سقوط نمی‌کرد و ترمزها به صورت اتوماتیک فعال می‌شدند. کابین طراحی شده وی با فشار پای فرد حرکت می‌کرد یا از حرکت می‌ایستاد.

«نمونه‌ای از ماشین اتوود، الگوی ساخت آسانسورها»

سوالات متداول در مورد اختراع اولین آسانسور

کاربران سوالات متداولی پیرامون اختراع اولین آسانسور در شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های ارائه دهنده خدمات آسانسور به اشتراک می‌گذارند. بیشتر سوالات آن‌ها به مخترع اولین آسانسور، دلیل اختراع آسانسور و تاریخچه آسانسور در ایران مربوط می‌شود. ما تلاش کرده‌ایم که تعدادی از سوال‌های شما را به طور مختصر پاسخ دهیم:

اولین آسانسور را چه کسی اختراع کرد؟

با استناد به گزارش‌های معتبر ویتروس، ارشمیدس به عنوان نخستین مخترع آسانسور در تاریخ شناخته می‌شود. در مورد تاریخچه آسانسور در ایران، شواهد یافته شده بیان می‌کنند که آسانسور در مکان‌های مخصوص اعم از تخت جمشید، کاخ آپادانا و معبد آناهیتا، حتی پیش از زمان ارشمیدس، مورد استفاده قرار گرفته است. الیشا اوتیس، نخستین مخترع آسانسور مدرن و بی‌خطر است. وی نخستین آسانسور مدرن را در شهر نیویورک ساخت. در ایران، نخستین آسانسور با پیروی از طرح اوتیس، در پالایشگاه آبادان در زمان حکومت احمد شاه قاجار ایجاد شد.

دلیل اختراع اولین آسانسور چه بود؟

با گسترش ساخت و ساز بناهای بلند و عظیم، جابه جایی اجسام سنگین و افراد به مقاطع بالا، با مشکل مواجه شد؛ بنابراین معماران تاریخ باستان تصمیم به اختراع اولین آسانسور (بالابر) گرفتند. بالابر در ابتدا یک وسیله حمل و نقل عمودی بود که از طریق نیروی دست انسان یا حیوانات، حرکت می‌کرد.

سخن پایانی

تاریخچه آسانسور به ما ثابت می‌کند که آسانسورها یکی از اساسی‌ترین اختراعات تاریخ بشر بوده‌اند که توانایی حمل بار و افراد را داشته و امروزه، به یک رکن اصلی در ساختمان‌ها تبدیل شد‌ه‌اند. در حال حاضر تمامی ساختمان‌های بلند تجاری، اداری و مسکونی دارای آسانسور هستند. الیشا اوتیس، به عنوان نخستین مخترع آسانسور ایمن، باعث شد تا ساخت ساختمان‌های مرتفع در سراسر دنیا رواج پیدا کند و سایر معماران و سازندگان، دغدغه وجود پله‌های زیاد را در ذهن خود نداشته باشند. صنعت آسانسور پیوسته در حال پیشرفت است و مخصوصا در سال‌های اخیر، تکنولوژی‌های جدید باعث بالا بردن امنیت آسانسورها و سرعت آنها شده‌اند.